بازار اجاره مسکن در آخرین روزهای تابستان ۱۴۰۴ حال‌وهوایی پرتنش را تجربه می‌کند. با شروع فصل جابه‌جایی‌ها و همزمان با بازگشت دانشجویان و تغییر محل کار بسیاری از خانواده‌ها، نرخ اجاره‌بها در شهرهای بزرگ – به ویژه تهران – جهشی دوباره را شاهد بوده است. این روند، فشار مالی مضاعفی را بر مستأجران تحمیل کرده و بار دیگر بحث بر سر دلایل این افزایش و وظیفه دولت در مدیریت بازار مسکن را داغ کرده است.
چرا اجاره‌بها باز هم گران شد؟
کارشناسان معتقدند دلایل متعددی پشت این موج تازه گرانی نهفته است:
- افزایش تقاضا در پایان تابستان به دلیل جابه‌جایی خانوارها و آغاز سال تحصیلی
- تورم عمومی که هزینه‌های معیشت را بالا برده و مالکان را به افزایش اجاره ترغیب کرده است
- کمبود واحدهای مسکونی مناسب برای اجاره، به‌ویژه در کلان‌شهرها
- سفته‌بازی در بازار مسکن توسط افرادی که با خرید و احتکار واحد، عرضه را محدود می‌کنند
همچنین کاهش ارزش ریال و افزایش قیمت مصالح ساختمانی، هزینه ساخت‌وساز را بالا برده و از آن سو قیمت ملک و به‌طور غیرمستقیم اجاره را افزایش داده است.
دولت و چالش کنترل بازار اجاره
بر اساس نظر فعالان صنفی، دولت می‌تواند از سه مسیر، فشار بر مستأجران را کاهش دهد:
۱. کنترل تورم و ثبات بازار اقتصادی
۲. حمایت از ساخت‌وساز و افزایش عرضه مسکن
۳. ایجاد سامانه شفافیت اطلاعات مسکن و برخورد با قیمت‌گذاری‌های غیرمنطقی
سعید لطفی، دبیر اتحادیه مشاوران املاک تهران تأکید می‌کند که «ایجاد انگیزه برای سازندگان با ارائه تسهیلات و مشوق‌ها می‌تواند عرضه مسکن را افزایش دهد.» او همچنین می‌گوید تعیین سقف افزایش اجاره‌بها و تخصیص وام‌های کم‌بهره به مستأجران، می‌تواند مسکن موقت اما مهمی باشد.
رقابت بر سر سقف بالاتر، نه کیفیت بهتر!
در غیاب سیاست‌های حمایتی کافی، رقابت در بازار اجاره بیشتر به نبردی بر سر پرداخت اجاره‌های بالاتر تبدیل شده است تا رقابتی برای دستیابی به واحدی با شرایط زندگی بهتر. این روند، چهره شهر را متأثر از فشار اقتصادی و جابه‌جایی‌های اجباری کرده است.
از تهران اجاره‌ای تا خانه‌داری در مناطق آرام‌تر
با توجه به روند فزاینده اجاره‌بها در پایتخت، بسیاری از خانواده‌ها ناچار به انتخاب خانه‌های کوچک‌تر یا محله‌های کم‌امکانات‌تر شده‌اند. اما برخی دیگر، با حساب‌وکتاب دقیق و محاسبه هزینه ساخت ویلا یا خرید خانه در مناطقی همچون پردیس، آبسرد یا دماوند، دریافته‌اند که با بودجه فعلی اجاره سالانه می‌توان پایه‌گذار خانه‌ای شخصی و سرمایه‌ای پایدار شد.
زندگی در پردیس یا حومه شرقی تهران، ضمن دسترسی مناسب به پایتخت، آرامش و کیفیت زندگی بالاتری را به همراه دارد. شاید اکنون، بهترین زمان برای آن باشد که به جای ادامه مسابقه پرهزینه اجاره‌نشینی، به مسیر مالکیت و ساخت‌وساز قدم بگذارید.
